Anayasa Mahkemesi 2019/41241 Başvuru Numaralı 25.02.2025 tarihli Fikret Aslan Başvurusuna İlişkin Kararın Değerlendirilmesi
Anayasa Mahkemesi, kamu görevinden çıkarılıp emekli sandığına tabi olarak 25 yıl çalışmasını doldurmamış kişilere emekli ikramiyesini ödenmemesini hukuka aykırı bulmuştur. Bu şekilde ayrımcılık yasağı ve orantılılık ilkelerinin ihlal edildiğine karar vermiştir. Kanaatimizce de aynı nedenlerle kamu görevinden çıkarılıp 25 yıl çalışmasını doldurmuş kişilerin emekli ikramiyesini alabilirken, 24 yıl çalışması bulunan kişiler hiç emekli ikramiyesi alamaması, hakkaniyetli değildir. Bu kişilere de çalıştığı yıl nispetinde emekli ikramiyesi ödenmesi, daha doğru olacaktır.
Zira 4a kapsamında sözleşmeli olarak çalışan işçilere kıdem tazminatını hak etmesi halinde iş akdinin son bulması halinde bir yıl üzerinde çalışması varsa, çalıştığı yıl oranında kıdem tazminatı ödenmektedir. Hatta bir yıl üzerinde çalışması olduktan sonra kıdem tazminatının hesaplaması yapılırken, bir yılı tamamlamayan artık ay ve günler dahi hesaba dahil edilmektedir.
Bu durumla karşılaştırıldığında anılan şekilde emekli sandığına tabi emekli ikramiyesi ödenmesi konusunda aranan 25 yıl şartı oldukça ölçüsüz olup bir ay dahi eksiği bulunan kişilere emekli ikramiyesi ödenmemesi, çok orantısız bir uygulama olmaktadır.
Anayasa Mahkemesi mezkur kararda bu durumun hukuka aykırılığını şu şekilde belirtmiştir:
…Hizmetlerinin tamamını 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında geçirenler, başka bir deyişle hizmet birleştirmesi yapmaksızın emekliye ayrılabilecekler ile hizmet birleştirmesi yaparak emekliye ayrılabilecekler arasında emeklilik ikramiyesi ödenmesinde bir fark öngörme bakımından kanun koyucu takdir yetkisine sahip ise de karşılaştırılabilir gruplar arasında ortaya çıkacak farklılığın orantılı olması gerekir. Hizmetlerinin tamamını 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında geçirenlere kamu görevinden çıkarıldığında emeklilik ikramiyesi tam olarak ödendiği halde 5434 sayılı Kanun’un 89. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca hizmet birleştirmesi yaparak emekliye ayrılanlara hiç emekli ikramiyesi ödenmemektedir. Burada 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında geçirilen sürenin çok uzun olması, 25 yılı tamamlamak için bu kanun hükmü dışındaki mevzuata göre çalışılan ve birleştirilen sürenin 1 ay bile olması durumu değiştirmemektedir. Nitekim somut olaydaki gibi 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında 23 yıllık hizmeti bulunan, sadece başka mevzuat kapsamındaki iki yıllık çalışma süresini birleştiren başvurucuya -bu mevzuata göre çalıştığı süre ile orantılı olarak da olsa- emeklilik ikramiyesi ödenmemişken aynı nedenlerle kamu görevine son verilen, 25 yıllık süresini anılan mevzuat kapsamında geçirenlere emeklilik ikramiyesi tam ödenmiştir. Bu durumda karşılaştırılabilir gruplar arasında ortaya çıkan farklılığın açıkça orantısız olduğu sonucuna varılmıştır…
Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.